لوبریکانت‌ها

ژل لوبریکانت چیست؟

ژل لوبریکانت که با نام روان‌کننده نیز شناخته می‌شود، از همان نخست به منظور رفع مشکلات جنسی تولید می‌شده است. جالب است بدانید که لوبریکانت‌ها یک محصول امروزی نیستند که با پیشرفت تمدن تولید شده باشند. با توجه به شواهد باقی‌مانده، قدمت تولید و استفاده از محصولات روان‌کننده در کنش‌های جنسی، به 350 سال پیش از میلاد باز می‌گردد.
اما در دنیای امروز، لوبریکانت‌ها با به کارگیری عناصر طبیعی و شیمیایی، و در مقیاس انبوه ساخته و عرضه می‌شوند. افزون بر این، کاربری آن‌ها صرفا محدود به نیازهای جنسی نیست؛ بلکه در حوزه امور پزشکی و بالینی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ژل لوبریکانت چه کاربردی دارد؟

ژل لوبریکانت، نوعی مایع روان‌کننده است که استفاده‌های متنوعی در امور پزشکی و بهداشتی دارد. از رایج‌ترین این کاربردها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ژل لوبریکانت در رابطه جنسی

یکی از پایه‌های اصولی در یک رابطه جنسی سالم، ترشحات کافی در اندام تناسلی خانم‌ها است. این ترشحات، در اغلب موارد، به طور طبیعی و در شرایطی که رابطه جنسی، شکلی مناسب و خوشایند داشته باشد، پس از تحریک و برانگیختگی از واژن خارج می‌شوند و ماهیتی مایع، روان و نسبتا غلیظ دارند. نقش این ترشحات، فراهم کردن زمینه مناسب برای دخول و ادامه رابطه جنسی است. اما در برخی شرایط، ممکن است مقدار این ترشحات کاهش یابد و رابطه جنسی را با مشکل روبرو کند. در چنین شرایطی، استفاده از ژل لوبریکانت یکی از بهترین راهکارهای ممکن است.

ژل لوبریکانت در ماساژ

یکی دیگر از کاربردهای معمول ژل‌های لوبریکانت، در هنگام ماساژ دادن است. در همه جای دنیا، ماساژورها از این ژل‌ها برای لغزنده کردن سطح پوست استفاده می‌کنند تا کار ماساژ راحت‌تر انجام پذیرد و خشکی سطح پوست، مانع از کار آنان نشود. علاوه بر این، مشتری ماساژ هم از این کار لذت ببرد و دچار آزردگی و ناراحتی نشود.

ژل لوبریکانت در سونوگرافی

ژل سونوگرافی یکی از مهم‌ترین بخش‌های استفاده از دستگاه سونوگرافی است. این ژل در واقع مایعی شفاف و نیمه‌چسبناک است که پل بین پروب سونوگرافی و بافت بدن محسوب می‌شود.
پیش از این‌که سونوگرافر، یعنی کسی که با ابزار تصویربرداری و سونوگرافی کار می‌کند، فرآیند اسکن را شروع کند. لایه‌ای نازک از ژلی بی‌رنگ را بر روی ناحیه‌ مورد نظر برای سونوگرافی می‌مالد. این ژل در تمام مراحل انجام سونوگرافی، به صورت یک روان‌کننده (لوبریکانت) عمل می‌کند، تا تصویر بزرگ‌تری از ناحیه اسکن شده برای دستگاه سونوگرافی ایجاد نماید.
واقعیت این است که امواج دستگاه سونوگرافی، هنگام عبور از هوا کند می‌شوند و نمی‌توانند تصاویر دقیق و واضحی را روی دستگاه نشان دهند. بنابراین مقدار اندکی هوا بین پروب دستگاه و پوست بیمار، می‌تواند مشکل‌ساز شود. بخصوص در مواقعی که پوست خشک باشد، حفره‌های کوچک بسیاری از هوا در سطح آن وجود خواهند داشت و این موضوع، باعث از دست رفتن دقت دستگاه خواهد شد.
این ژل، با پر کردن منافذ هوای موجود در پوست، به عنوان یک ماده رسانا عمل می‌کند. رسانایی که می‌تواند ارتباطی دقیق بین پوست و دستگاه سونوگرافی ایجاد کند. در نتیجه، امواج، قدرت انتقال مستقیم به بافت زیرین و نقاط مورد نظر برای عکس‌برداری را پیدا می‌کنند. بدین ترتیب، استفاده از ژل سونوگرافی باعث انتقال مستقیم امواج صوتی به بافت، و ایجاد یک تصویر شفاف بر روی مانیتور می‌شود.

ژل لوبریکانت در معاینات بالینی

کاربرد دیگر ژل لوبریکانت، در معاینات بالینی است. بیشترین کاربری این مایع، به حوزه تخصصی زنان و اورولوژی (برای مردان) مربوط می‌شود. پزشکان متخصص، از این ژل، معمولا برای معاینات مقعدی و واژینال استفاده می‌کنند. در توضیح معاینات مقعدی یا کولونوسکوپی (Colonoscopy) باید گفت که این عمل، نوعی چکاپ سرپایی برای تشخیص عارضه‌های روده، مقعد و هرگونه آسیب و عفونت در این نواحی است، و در صورت نیاز، توسط پزشک متخصص، تجویز و انجام می‌شود. همچنین از معاینه مقعدی برای بررسی غده پروستات در مردان هم استفاده می‌شود. در این‌گونه معاینات، ژل لوبریکانت درد و سوزش را کاهش می‌دهد و برای بیمار، شرایط راحت‌تری را فراهم می‌آورد.

انواع ژل‌های لوبریکانت

ژل لوبریکانت با توجه به کاربری خود، در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شود. تفاوت اصلی ژل‌های لوبریکانت در عناصر تشکیل‌دهنده و فرمولاسیون اختصاصی آن‌ها است. هرکدام از انواع این محصول، ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارند و با هدف خاصی تولید شده‌اند. در اینجا به معرفی چند نوع از این محصولات می‌پردازیم.

ژل لوبریکانت ارگانیک (طبیعی)

هنگامی که درباره لوبریکانت‌های طبیعی صحبت می‌کنیم، بسیاری از افراد به لوبریکانت‌های روغنی با منشا ارگانیک اشاره می‌کنند. درحالی که پیشرفت علم و تکنولوژی، زمینه را برای تولید لوبریکانت‌های تمام‌ارگانیک نیز مهیا کرده است. این نوع مایع روان‌کننده، با مواد ارگانیک و سازگار با محیط زیست، فرموله شده است.
لوبریکانت طبیعی با ویژگی ضد حساسیت طراحی شده است و مانع از تحریک پوست، و ایجاد واکنش‌های آلرژیک پوستی و تناسلی می‌شود. این مدل لوبریکانت، فاقد مواد شیمیایی مضر مانند پارابن و مواد نگهدارنده است و سلامت مصرف‌کننده را تهدید نمی‌کند. اما باید دانست که روان‌کننده‌های طبیعی، در کنار تمام مزایایی که دارند، نسبت به دیگر انواع این محصول، ماندگاری کمتری دارند و از نظر اقتصادی نیز، قیمت آن‌ها بالاتر است.

ژل لوبریکانت بر پایه آب

لوبریکانت‌هایی که بر پایه آب تولید می‌شوند، از پرکاربردترین انواع روان‌کننده به‌شمار می‌روند. این نوع ژل‌ها، معمولا به دو شکل گلیسرین‌دار و بدون گلیسیرین تولید می‌شوند.
ژل‌های گلیسیرین‌دار، عطر شیرین و خوشایندی دارند؛ اما نسبت به انواع ساده این ژل، زودتر خشک می‌شوند. به علاوه، برخی یافته‌ها نیز حاکی از آن هستند که قند موجود در لوبریکانت‌های گلیسرین‌دار، ممکن است ناقل عفونت‌های جنسی باشد. همچنین، ماندگاری و قدرت عمل انواع بدون گلیسیرین این مدل لوبریکانت، بیشتر از نوع گلیسرین‌دار آن است.
با این همه، ژل‌های مبتنی بر آب، برای تسهیل رابطه جنسی، معاینات پزشکی و سونوگرافی مناسب هستند. نسبت به دیگر لوبریکانت‌ها مقرون به صرفه‌ترند و یافتن آن‌ها در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های لوازم آرایشی بهداشتی بسیار راحت است.
فرمولاسیون ژل‌هایی که بر پایه آب تولید می‌شوند، از دیگر لوبریکانت‌ها ایمن‌تر است و باعث ایجاد حساسیت و تحریک پوست در ناحیه حساس تناسلی نمی‌شوند. به همین دلیل هم است که پزشکان برای معاینات بالینی، از این نوع ژل استفاده می‌کنند.
در روابط جنسی نیز، این ژل‌ها، آسیبی به کاندوم وارد نمی‌کنند و باعث پاره شدن آن نمی‌شوند. اما در عین حال، زود خشک می‌شوند و با گذشت زمان، ممکن است حالت چسبناکی روی پوست ایجاد نمایند.

ژل لوبریکانت بر پایه روغن

یکی دیگر از انواع رایج ژل لوبریکانت، مدل روغنی آن است. این‌گونه ژل روان‌کننده، با دو نوع فرمولاسیون تولید و عرضه می‌شود:
لوبریکانت‌های روغنی با فرمولاسیون ارگانیک، که اغلب حاوی روغن‌های طبیعی آووکادو، زیتون، نارگیل یا کَره هستند و لوبریکانت‌های روغنی با فرمولاسیون شیمیایی، که معمولا با روغن‌های غیرارگانیک معدنی، مانند وازلین تولید می‌شوند.
لوبریکانت‌های روغنی، ویژگی‌ها و عوارضی دارند که باید به آن‌ها توجه کرد. ویژگی‌های اصلی این دسته از ژل‌ها را می‌توان این‌ موارد دانست:
• لوبریکانت روغنی، اغلب باعث تحریک ناحیه تناسلی و به هم ریختن تعادل PH این ناحیه می‌شود.
• استفاده از ژل روغنی بر پایه نارگیل، احتمال رشد باکتری و میکروارگانیسم‌های دیگر را در ناحیه تناسلی افزایش می‌دهد.
• لوبریکانت‌های روغنی می‌توانند لاتکس کاندوم را تحت تاثیر قرار دهند و باعث پارگی آن شوند.
• این مدل لوبریکانت، چسبندگی و غلظت زیادی دارد و پاک کردن آن از روی پوست دشوار است.
ژل لوبریکانت بر پایه سیلیکون
لوبریکانت‌هایی که بر پایه سیلیکون تولید می‌شوند، از پرطرفدارترین انواع روان‌کننده‌ها به شمار می‌روند. با وجود این، معایبی هم دارند که اغلب نادیده گرفته می‌شوند. آشنایی با جنبه‌های کلی این محصول، می‌تواند به تصمیم‌گیری مصرف‌کننده‌ها کمک کند.
• وجود سیلیکون در ژل لوبریکانت، قدرت عمل و تاثیر این محصول را به صورت چشمگیری افزایش می‌دهد.
• لوبریکانت سیلیکونی نسبت به دیگر انواع این محصول، ماندگاری بیشتر و طولانی‌تری دارد.
• آسیبی به کاندوم وارد نمی‌کند و باعث تجزیه ساختار سیلیکونی آن نمی‌شود.
• به دلیل ماندگاری و چسبندگی زیاد، شستن و تمیز کردن آن از روی پوست سخت است.
• می‌تواند بستر مناسبی برای انتقال و رشد باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زا فراهم نماید.
• یک لایه از این لوبریکانت در دیواره واژن باقی می‌ماند. به همین دلیل، بیشتر متخصصان، لوبریکانت سیلیکونی را برای مصارف جنسی توصیه نمی‌کنند. اما در صورت استفاده، بهتر است واژن را با آب گرم و شوینده مناسب بشویید و از تمیز شدن لایه سیلیکونی لوبریکانت اطمینان حاصل نمایید.

لوبریکانت‌ها برای چه کسانی مناسب هستند؟

همانطور که پیش‌تر هم بدان پرداختیم، استفاده از ژل لوبریکانت در زمینه پزشکی و جنسی بیشترین کاربرد را دارد. ژل‌هایی که در معاینات بالینی و سونوگرافی استفاده قرار می‌گیرند، اغلب ویژگی‌های خاصی دارند و متخصصان این حوزه، با توجه به استانداردهای تعریف شده، آن‌ها را انتخاب می‌کنند.
از سوی دیگر، بسیاری از افراد گمان می‌کنند چون ترشحات جنسی نرمالی دارند، دیگر نیازی به ژل لوبریکانت ندارند؛ در حالی که تنها کاربرد ژل لوبریکانت، رفع مشکل ترشحات تناسلی نیست. بلکه می‌توان از این محصول برای افزایش لذت جنسی و کاهش درد در حین رابطه نیز کمک گرفت.

اما چه عواملی باعث خشکی واژن می‌شوند؟

مهمترین عامل در خشکی واژن، شستشوی مداوم و غیرضروری آن است. بخصوص وقتی که از مواد شوینده نامناسب برای این کار استفاده شود. شستن واژن پس از عمل جنسی، یک کار عادی و درست است، اما در غیر این مورد، نیازی به شستشوی آن نیست. برای این کار هم حتما باید از شامپوهای بهداشتی مخصوص بانوان استفاده شود تا PH واژن تغییر نکند و محیط آن هم دچار خشکی نشود.
اما افرادی که معمولا با خشکی واژن روبرو می‌شوند و پزشک ژل لوبریکانت را برای درمان آن‌ها در نظر می‌گیرد، معمولا در این گروه‌ها قرار دارند:
• افرادی که از سیگار و دخانیات استفاده می‌کنند؛
• خانم‌هایی که در دوره بارداری و شیردهی هستند؛
• مبتلایان به سندروم شوگرن (نوعی اختلال خودایمنی که غدد بزاقی و ترشحی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.)؛
• کسانی که در آستانه یائسگی قرار دارند، یا یائسه شده‌اند؛
• در صورت کمبود آب بدن و دهیدراتاسیون؛
• در وضعیت شیمی درمانی؛
• و در صورت مصرف داروهای ضد بارداری هورمونی.
عوارض جانبی ژل لوبریکانت
ژل لوبریکانت، در اغلب موارد، به دلیل فرمولاسیون ایمن خود، حساسیت یا عارضه خاصی را ایجاد نمی‌کند. اما در برخی موارد نادر، با توجه به شرایط جسمانی و جنسی شخص، ممکن است نشانه‌هایی از واکنش‌های آلرژیک و حساسیت پوستی نمایان شود.
شایع‌ترین مشکلات و عوارضی که مصرف‌کنندگان در مورد ژل لوبریکانت ابراز داشته‌اند، عبارت است از:
• مشکلات تنفسی مانند کاهش توان تنفسی فرد؛
• بروز عارضه‌های پوستی از قبیل: جوش، التهاب، بثورات؛
• احساس خارش و سوزش در جاهایی که از لوبریکانت استفاده شده؛
• تحریک اگزما و کهیر پوستی؛
• و ابتلا به برخی از انواع عفونت‌های واژینال و جنسی.

در صورت بروز هر یک از این عارضه‌ها، فورا پوست‌تان را با آب ولرم بشویید و در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید. افزون بر این، توصیه می‌شود که پیش از استفاده از لوبریکانت‌ها، تست پَچ انجام دهید و از عدم حساسیت پوستی خود اطمینان حاصل نمایید.
تست پوستی یا patch test روشی برای شناسایی آلرژن یا مواد حساسیت‌زا در افرادی است که به برخی مواد، آلرژی دارند و به عنوان فرد آلرژیک شناخته می‌شوند. در این تست از سوزن استفاده نمی‌شود. مواد حساسیت‌زا روی نوار چسب مخصوص قرار گرفته و سپس روی پوست چسبانده می‌شوند و پس از 48 ساعت، مورد بررسی قرار می‌گیرند.

و در آخر، چند نکته مهم:

1. اگر مستعد عفونت‌های قارچی هستید؛ از لوبریکانت‌های گلیسرین‌دار فاصله بگیرید. این ماده می‌تواند واژن شما را حساس کند و باکتری‌های مفیدی را که مانع رشد قارچ‌ها می‌شوند، از بین ببرد.
2. اگر علاقمند به بارداری هستید؛ سعی کنید از لوبریکانت‌هایی استفاده کنید که دوست‌دار باروری و دوست‌دار اسپرم هستند. تحقیقات نشان داده که برخی لوبریکانت‌ها می‌توانند بر روی حرکت اسپرم تأثیر منفی بگذارند. مناسب‌ترین لوبریکانت‌ها در مواقع بارداری، لوبریکانت‌های مبتنی بر آب هستند.
3. اگر قرار است در زیر دوش و یا در تماس با آب سکس کنید، بهترین انتخاب برای شما لوبریکانت سیلیکونی است. لوبریکانت‌های بر پایه‌ی آب، به سرعت در زیر آب شسته می‌شوند و از بین می‌روند.
4. در صورتی که مشکل شما دیسپارونی یا دردِ حین مقاربت است و این درد به علت خشکی واژن می‌باشد، استفاده از لوبریکانت می‌تواند در لغزندگی واژن نقش مؤثری داشته باشد. از همین‌رو دیسپارونی شما نیز برطرف خواهد شد و یا به طرز چشمگیری بهبود خواهد یافت. در سکس مقعدی، لوبریکانت جزو ملزومات است و وجود آن از ایجاد مشکلات جدی جلوگیری می‌کند.
5. اگر دیسپارونی علل دیگری همچون مسائل روان‌شناسانه (مثلا واژینیسموس) و یا مسائل عفونی (مثلا سرویسیت کلامیدیایی) داشته باشد، باید بررسی‌های بیشتری به عمل آید و تنها استفاده از لوبریکانت کمک‌کننده نخواهد بود.
6. برای کسانی که دیسپارونی کمی دارند و یا اصلا دیسپارونی ندارند، استفاده از لوبریکانت می‌تواند در رسیدن به ارگاسم بسیار مؤثر باشد. ضمنا لوبریکانت هیچ نقشی در بی‌حسی ندارد. برای بی‌حسی از ژل لیدوکائین استفاده می‌شود.
وغ در‌صورتی‌که از کاندوم استفاده می‌کنید، باید بدانید که لوبریکانت‌های روغنی، کارایی کاندوم را کاهش می‌دهند. چه بسیار کسانی که حین استفاده همزمان از کاندوم و این نوع لوبریکانت، درگیر بارداری شده‌اند.
8. توجه داشته باشید که لوبریکانت هیچ نقشی در پیشگیری از بارداری ندارد و تنها عملکرد آن، لغزنده کردن واژن است.
9. در دوره یائسگی و یا پیش از آن، هورمون استروژن در بدن زن کاهش پیدا می‌کند. این مسئله سبب کم شدن ترشحات رحمی به درون واژن، و همچنین نازک شدن بافت آن می‌شود. هر دوی این موارد، سبب دیسپارونی شده و در نتیجه کیفیت زندگی جنسی فرد کاهش می‌یابد. استفاده از لوبریکانت می‌تواند تأثیر معجزه‌آسایی در بهبود این وضع داشته باشد. اگر مشکل بزرگ‌تری در کار باشد، می‌توان هورمون‌درمانی را آغاز کرد.
10. لوبریکانت به خودی خود باعث عفونت نمی‌شود. تنها مشکلی که ممکن است در اثر استفاده از آن برای مصرف‌کننده پیش بیاید، از ناحیه لوبریکانت‌های روغنی و یا پُلی‌ژل‌های گلیسرین‌دار است. اگر شستشوی این لوبریکانت‌ها از واژن به خوبی انجام نشود، می‌تواند فلور طبیعی بدن (نسبت طبیعی میکروب‌های موجود در واژن) را به هم بزند و زمینه را برای عفونت فراهم آورد.