به عنوان یک سیستم حیاتی، سرنگ و سرسوزن برای انجام عملیات پزشکی و تزریق داروها بسیار مهم هستند. برای انتخاب سرنگ و سرسوزن مناسب باید به عواملی مانند اندازه، قطر، طول، نوع سوزن و مادهی سازنده آن توجه کرد. همچنین باید از سرنگ و سرسوزنهای یکبار مصرف استفاده کرد تا از انتقال بیماریهای عفونی جلوگیری شود.
استفاده از سرسوزن گیج 30 با طول 4 , 8 و 13 بسته 300 عددی حلما طب باید با رعایت اصول بهداشتی و ایمنی صورت گیرد. قبل از استفاده باید دستها را با آب و صابون شستشو داد و از الکل 70 درصد برای ضدعفونی کردن محل تزریق استفاده کرد. همچنین باید از دستگاههای تمیزکاری خاص برای شستشوی و ضدعفونی سرنگ و سرسوزن استفاده کرد.
در نهایت، باید به این نکته توجه داشت که استفاده نادرست از سرنگ و سرسوزن میتواند به عوارض جدی مانند عفونت، التهاب و یا حتی انتقال بیماریهای عفونی منجر شود. بنابراین، رعایت اصول بهداشتی و ایمنی در استفاده از سرنگ و سرسوزن بسیار مهم است.
سرسوزن، ﻛﻪ در زبان انگلیسی ﺑﻪ آن Hypodermic needle گفته میشود، یک سوزن توخالی است که به سرنگ متصل میشود و به کمک آن میتوان دارو (اغلب آمپول یا سرم و ویال)، و یا خون را به بدن وارد و یا از آن خارج کرد.
بخشهای سرسوزن
سرسوزنها شامل سه قسمت هستند:
- Shaft یا بدنه فلزی سوزن؛
- Bevel یا نوک سوزن که حالت مورب دارد؛
- Hub یا قسمت اتصال سرسوزن به سرنگ.
جنس سرسوزن
تمام سرسوزن گیج 30 با طول 4 , 8 و 13 بسته 300 عددی حلما طب موجود در بازار دارای دو قسمت هستند: یک قسمت پلاستیکی و یک قسمت فلزی. قسمت پلاستیکی سرسوزن برای اتصال به سر سرنگ طراحی شده است. و قسمت فلزی آن نیز، سوزنی است که برای تزریق یا نمونهبرداری مورد استفاده قرار میگیرد.
جنس بدنه سرسوزن عموما از استیل ضدزنگ و ضدحساسیت است، تا در هنگام استفاده، بیمار دچار مشکل نشود. نوک آن بهطور مورب بریده شده، که فرورفتن آن را آسان میکند. قسمت انتهایی سرسوزن که به سرنگ متصل میشود از جنس پلاستیک است. برخی از سرسوزنها که موارد مصرفی خاصی دارند، از فولاد جراحی ساخته میشوند و برخی از دیگر انواع سرسوزنها مانند کاتترهای سیاهرگی از جنس پلاستیک هستند.
اندازه سرسوزن
نوک ﺳﺮﺳﻮزن را اﺻﻄﻼﺣﺎ bevel ﺳﺮﺳﻮزن میگویند ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻴﺰ و ﺑﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ و از ﭘﻮﺳﺖ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ و وارد ﺑﺪن ﺷﻮد. نوک ﺳﺮﺳﻮزن ﺑﻪ ﺳﻪ ﺷﻜﻞ: نوکتیز ﺑﻠﻨﺪ، نوکتیز کوتاه، و نوک غیرتیز یا کُند ﺳﺎﺧﺘﻪ میشود.
قطر سرسوزن با واحدی به نام «گِیج» اندازهگیری میشود. هرچه شماره گیج بالاتر باشد، قطر سوزن نازکتر است. به عنوان نمونه، سوزن شماره ۲۳ نازکتر از سوزن شماره ۲۰ است. در حال حاضر و با پیشرفتهای فناوری، امکان تولید سرسوزن تا گیج ۳۴ نیز وجود دارد.
برای انتخاب نوع سرسوزن، توجه به قطر آن بسیار حائز اهمیت است. متداولترین سایز، شماره ۲۱ است که برای تزریقات استفاده میشود. سایز ۱۶ و ۱۷ هم برای تزریق خون استفاده میشوند. براي تزريقات عضلانی از سوزنهای شماره ۲۰ تا ۲۳ استفاده میشود كه آن هم بستگی به غلظت مادهی تزریقی دارد. انجام تزريقات زير جلدي نیاز به سوزنهایی با قطر کمتر دارند و براي انجام تزريق داخل جلدی، سوزن ریزتری مانند سوزن شماره 26 نیاز است.
سرسوزنهای دیگری به نام blunt tip با نوک کند نیز وجود دارد، که برای چسبکاری یا زدن لوبریکانت مورد استفاده قرار میگیرد.
طول سرسوزن نیز، بر اساس عمق مورد نیاز برای تزریق تعیین میشود و واحد اندازهگیری آن میلیمتر است. طول سرسوزن بر اساس قطر داخلی آن، از کوتاه تا بلند ساخته میشود و متناسب با نوع تزریق تغییر میکند. به عنوان مثال از سرسوزنهای با طول بیشتر، برای تزریقهای عضلانی استفاده میشود. درحالیکه سرسوزنهای کوتاهتر جهت تزریقات زیرجلدی به کار میرود.
امروزه به دلیل توجه به خطر بیماریهایی مانند ایدز و هپاتیت، که از طریق سرنگِ آلوده منتقل میشوند، پس از انجام تزریق، در امحاء سرسوزن دقت بیشتری میشود و برای این کار هم، از جعبه ایمنی (Safety Box) یا کاتر بهره میگیرند.
ویژگیهای تولید سرسوزن
در طول فرآیند تولید، انواع تستها و ارزیابیهای کمی و کیفی در بخشهای مختلف تولید، توسط واحد کنترل کیفیت و با توجه به استانداردهای ملی و بینالمللی موجود، یا ویژگیهای سفارش و نیاز مشتری، بر روی محصول مورد نظر انجام میشود. آزمایشهای اصلی و عمده کنترل کیفی، شامل بررسی پاکیزگی محصول تولید، عاری از آلودگی بودن، تست تیزی نوک و Sharpness، استحکام و سختی کانولا، مقاومت چسب (اتصال کانولا به هاب)، مقاومت به خوردگی و اسیدیته و قلیائیت، استحکام کاور به هاب، باز بودن مجرای کانولا و تزریق است. علاوه بر تستهای ذکر شده، تست استحکام سیل و بررسی بیولوژیکی و زیست سازگاری و تست غیر تبزا بودن و حساسیت نیز بر روی محصول استریل شده انجام میشود.
چنانچه هدف، تولیدِ سرسوزنِ استریلشده باشد، علاوه بر مراحل فوق، عملیات بستهبندی و کارتونینگ انجام و عملیات استریل توسط گاز اتیلن اکساید انجام میشود.
ویژگیهای سرسوزن
سرسوزنها متناسب با نوع کارکرد خود باید ویژگیهایی داشته باشند. این ویژگیها عبارتاند از:
- تیز بودن نوک سوزن؛
- استفاده از متریال با کیفیت؛
- استریل بودن؛
- استاندارد بودن طول سوزن؛
- رنگ و قطر سر سوزن.
رنگ سرسوزن متناسب با اندازه گیج و قطر خارجی آن است. در جدول روبرو میتوانید سایز انواع سرسوزن را مشاهده کنید.
همانطور که مشاهده کردید سرسوزنها نیز به مانند سرنگها دارای انواع و اقسام متفاوتی هستند و کاربرد متفاوتی نیز دارند. در نتیجه، در هنگام انتخاب سرسوزن باید به کاربرد آن نیز توجه کرد.
خرید سرنگ و سرسوزن
برای خرید سرنگ و سر سوزن علاوه بر برند و استانداردهای دریافت شده توسط سازنده (مانند گیج سرسوزن، طول سرسوزن، حجم سرنگ، نوع سرنگ، و…) باید نکات دیگری مانند کاربرد سرنگ و سرسوزن، دوز داروی مصرفی و موارد دیگر را نیز در نظر گرفت.
سوزنهای با نوک تیز كوتاهتر، برای انجام تزريقات سیاهرگی مناسب هستند. سوزنهای با نوک تیز بلندتر، تيزتر هستند و در انجام تزريقات زير جلدی و عضلانی، براي بیمار ناراحتی و آزار کمتری ايجاد میکنند. بيشتر سوزنهایی كه استفاده میشوند، دارای طول 1.5 اينچ میباشند. بر اساس اندازه و وزن مريض و نوع بافتی كه تزريق مايع بايد در آن انجام شود، نوع سوزن را انتخاب میکنند.
در کودکان و افراد با وزن کم، از سوزنهای كوتاهتر استفاده میشود. از سوزنهای بلندتر به طور معمول 1 الی 1.5 اینچ برای تزريقات عضلانی و از سوزنهای كوتاهتر، معمولا برای انجام تزريقات زير جلدی استفاده میکنند. انتخاب نوع سوزن بر حسب قطر یا شماره سوزن، به غلظت مایعی كه قرار است از طریق سرنگ تزريق شود بستگی دارد.
یک سوزن با شماره 16 تا برای تزريق خون و فرآوردههای آن مناسب است. سوزن درشت در انجام تزريق خون و فرآوردههای خونی به این دلیل است كه صدمهی کمتری به گلبولهای قرمز میرسد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.