مقدمه
هر پدیده‌ای زمانی که پای مخاطب در میان باشد به تعالی می‌رسد؛ چیدمان سفره یک امر روزمره است؛ اما وقتی پای مخاطب به میان می‌آید، دیگر روزمره نیست و هنر سفره‌آرایی خواهد شد.
ادعای اینجانب ارائه‌ی پژوهشی جامع‌ومانع برای بررسی مخاطب‌شناسی در صنعت دندان‌پزشکی نیست؛ بلکه صرفاً بناست به وجوهاتی از این موضوع کلان بپردازیم تا خواننده پس از مطالعه‌ی آن به دیدگاه‌های جدیدی نسبت به بیماران، دندان‌پزشکان، فعالین این حوزه و… دست یابد.
همچنین لازم به ذکر است اصولاً مباحث مخاطب‌شناسی در سطح کلان دارای دو ویژگی دو بارز است:
الف) کاملاً سیال و قابل تغییر است و از پارامترهای بسیاری تاثیر پذیر است.
ب) بسیاری از یافته‌ها و خروجی‌های مخاطب‌شناسی به دلایل مختلف قابل‌ارائه به عموم نیست و معمولاً به‌صورت محرمانه به انجام می‌رسد.
بنابراین هر مطالعه و بررسی در این حوزه از ابعاد مختلف قابل‌بحث و بررسی است.
مخاطب کیست و مخاطب‌شناسی چیست؟
واژه مخاطب از ریشه‌ی واژه‌ی Audience که ریشه‌ی آن Audire است گرفته شده است. به طور معمول مخاطب کسی است که شنونده‌ی پیامی است و نقطه‌ی ختام هر ارتباط.
Audience Analysis نیز به‌عنوان مخاطب‌شناسی یا تحلیل مخاطب مورداستفاده قرار می‌گیرد.
مخاطب‌شناسی یک علم بینارشته‌ای مفصل است که از حدود بیست رشته‌ی تخصصی دانشگاهی بهره‌مند می‌شود؛ از جامعه‌شناسی و روان‌شناسی تا رسانه‌شناسی، تبلیغات، فرهنگ‌شناسی و…. . اصلی‌ترین ویژگی‌های متمایز این علم به نسبت علوم مشابه خود مانند روان‌شناسی، انجام اقدامات تحلیلی و تطبیقی، بروز بودن و سیالیت است؛ در واقع یک مخاطب شناس هیچ‌وقت به بررسی یک یا دو المان یا بهره‌گیری از قالب‌های ثابت شخصیت‌شناسی اکتفا نکرده و هر المانی را با تمامی علوم یاد شده تطبیق می‌دهد و در نهایت نتیجه‌ای را استخراج می‌کند.
حال یک سوال جدی مطرح می‌شود و آن این است که باتوجه‌به تعاریف بالا مخاطب‌شناسی بیشتر در علوم رسانه‌ای و ارتباطات مطرح می‌شود؛ جایگاه آن در رشته‌ی دندان‌پزشکی چیست؟
برای پاسخ به این سوال باید به دو نکته توجه داشته باشیم:
1. در صنعت دندان‌پزشکی نیز مانند سایر صنایع مباحثی همچون تبلیغات، برندینگ، اعتمادسازی و… وجود دارد که مستقیماً با مخاطب‌شناسی مرتبط است.
2. همان‌طور که عنوان شد سایر علوم مشابه به‌هیچ‌وجه جامعیت مخاطب‌شناسی را نداشته و خروجی آنها برای فعالین عرصه‌ی دندان‌پزشکی چندان کارآمد نخواهد بود.
مخاطب‌شناسی در حوزه‌ی دندان‌پزشکی:
مخاطب‌شناسی در صنعت دندان‌پزشکی ابعاد مختلفی دارد که در این بخش به بررسی مهم‌ترین موارد آن می‌پردازیم:
الف) پیش‌زمینه‌ی ذهنی بیماران نسبت به کلیت این پدیده
ب) فضاسازی و همراه‌سازی بیماران
ج) تربیت و پرورش بیماران در راستای تعامل بیشتر و باکیفیت بهتر با معالج یا کلینیک
پیش‌زمینه‌ی ذهنی بیماران نسبت به کلیت این پدیده:
متأسفانه یکی از تهدیداتی که در حوزه‌ی مخاطب‌شناسی صنعت دندان‌پزشکی وجود دارد، ذهنیت منفی اکثر مخاطبان نسبت به کلیت موضوع دندان‌پزشکی و المان‌های آن می‌باشد. از گذشته‌های دور بنا به دلایل مختلف بیماران از ترس تحمل دردهای وحشتناک، کارنابلدی درمانگر و یا ابتلا به بیماری‌های واگیرداری مانند ایدز از مراجعه‌ی دوره‌ای به دندان‌پزشکان و چکاب های منظم اجتناب کردند. به زبان ساده در این فرهنگ غلط فقط زمانی باید به دندان‌پزشک مراجعه کرد که درد امان انسان را می‌برد!!
عدم پشتیبانی، نظارت و تحت پوشش بیمه قرارگرفتن این خدمات توسط دولت نیز بر این دافعه افزود. همچنین بخشی از پیوند این صنعت بزرگ با حوزه‌ی زیبایی که همیشه با حواشی بسیاری همراه است نیز در این قائله بسیار موثر بوده است.
باتوجه‌به تمام موارد فوق، بهترین راهکار در درجه‌ی اول، تغییر ذهنیت مخاطب است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
فضاسازی و همراه‌سازی بیماران:
در این حوزه بررسی دو بخش حائز اهمیت است:
1. محیط کلینیک
2. در ارتباط بیمار و معالج
• محیط کلینیک:
فضای کلینیک بایستی فضایی کاملاً آرام‌بخش و سرشار از المان‌های ((حال خوب)) باشد. استفاده از رنگ‌های زنده و شارپ، گل‌آرایی طبیعی، نور مناسب، تهویه‌ی مطلوب و…. در یک‌کلام مهندسی محیط هوشمندانه بسیار در تغییر ذهنیت بیمار و همراه‌سازی وی موثر می‌باشد.
برای یک مهندسی محیط هوشمندانه نیز به‌صرف هزینه‌ی بالا نیست و می‌توان با خلاقه‌ترین المان‌ها و بهره‌گیری از وسایل ساده فضاسازی مطلوبی انجام داد؛ به طور مثال استفاده از وسایل بازیافتی و ساخت وسایل دکوری فانتزی با آنها یا استفاده از برچسب‌های تایپوگرافی یا تصویری می‌تواند توجه مخاطب را کاملاً به سمت خود معطوف سازد.
نکته‌ی بسیار مهم در این زمینه، زمان انتظار بیمار است. برای انتظاری که برای او توامان با درد و نگرانی است حتماً فکری کنید و موارد جذاب و سرگرم‌کننده‌ای را داخل کلینیک ایجاد نمایید؛ از جمله در اختیار داشتن بازی‌های ساده اما جذاب که نیاز به گفتمان و سروصدا نداشته باشد. در این زمینه طراحی برنامه‌های ویژه برای کودکان نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
• در ارتباط بیمار و معالج:
برای تغییر ذهنیت منفی و اشتباه بیمار بایستی به‌عنوان درمانگر به او ثابت کنیم که سلامتی او برای ما در اولویت اول است. با تمام دقت و تمرکز به کار او رسیدگی می‌کنیم و هیچ کاری را به او در زمان درمان ترجیح نخواهیم داد. با صبر و متانت پذیرای درد و رنج و ترس بیمار باشیم و به او کمک کنیم تا روحیه‌ی خود را بازیابد و در مسیر درمان حداکثر همکاری را با ما داشته باشد. همیشه از بهترین و باکیفیت‌ترین محصولات برای درمان وی استفاده می‌کنیم و وسایل و محصولات تقلبی و بی‌کیفیت در مرکز ما جایی ندارد. رعایت اصول بهداشتی به طرز کاملاً جدی و بدون سر سوزنی اهمال‌کاری در مرکز ما در جریان است و پس از ویزیت هر بیمار همه‌ی وسایل و فضا به‌صورت کاملاً استاندارد و تمام‌وکمال ضدعفونی و پاک‌سازی می‌شود.
همچنین یکی از مهم‌ترین دیدگاه‌هایی که در حوزه‌ی مخاطب‌شناسی وجود دارد که اساساً در حوزه‌ی سلامت اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند، دیدگاه عابربانکی است؛ این اصطلاح بدین معناست که طوری با مخاطب خود رفتار نکنیم که حس کند فقط پول او برای ما ارزشمند بوده و پس از تسویه وجودش برای ما بی‌اهمیت خواهد بود. بنابراین بهتر است طرح‌های مختلفی برای حمایت مادی از بیماران خود داشته باشید و به‌هیچ‌وجه سلامتی وی را فدای موجودی حساب او نکنید؛ به او ثابت کنید که اولویت اول شما پول نبوده و سلامتی بیمارتان برای شما بیش از این موارد ارزشمند است.
تربیت و پرورش بیماران در راستای تعامل بیشتر و باکیفیت بهتر با معالج یا کلینیک:
پس از طی فرایند فوق، بایستی بسترهای اعتمادسازی و تعامل با مخاطب را افزایش داد. در این راستا می‌توانید راه‌های ارتباطی مجازی بیماران را با معالج تسهیل کنید؛ به طور مثال در بازه‌های زمانی مشخصی مخاطب امکان برقراری ارتباط مستقیم با درمانگر خود را داشته باشد و بتواند از او مشاوره‌های لازم را دریافت نماید.
در کنار این مباحث می‌توانید خدماتی را به خدمت اصلی خود ضمیمه کنید تا زمینه‌های مشارکت و تعامل مخاطب با کلینیک را افزایش دهید؛ به طور مثال مشاوره‌ی بهداشتی دهان و دندان یا مشاوره‌ی زیبایی دندان می‌تواند گزینه‌های جذابی برای بیماران باشد.
به یاد داشته باشید رعایت موارد زیر در جذب و ماندگاری مخاطبان بسیار موثر خواهد بود:
• ارائه‌ی حال خوب به مخاطب
• اعتمادسازی
• ایجاد خاطره‌ی خوب در ذهن مخاطب
• ایجاد تمایز رقابتی
لزوم استفاده از مخاطب‌شناسی در حوزه‌ی دندان‌پزشکی:
باتوجه‌به تمامی بررسی‌ها و تحلیل‌های پیشین که به آنها پرداختیم لزوم بهره‌مندی حداکثری از علم مخاطب‌شناسی در حوزه‌ی دندان‌پزشکی بیش‌ازپیش احساس می‌شود؛ درواقع از مباحث پیشین می‌توان نتیجه گرفت علم دندان‌پزشکی و زیرشاخه‌های آن، به‌تنهایی برای رفع نیازهای جسمی و روحی مخاطب کافی نبوده و نیازمند علوم مکمل است. ضمن اینکه باید به یاد داشته باشیم اساساً بهداشت دهان و دندان و رسیدگی اصولی به‌سلامت این بخش از بدن در کشور ما به‌صورت کامل و مناسبی فرهنگ‌سازی نشده و اغلب مخاطبان مهارت و دانش کافی دراین‌خصوص ندارند؛ بنابراین بر فعالین این عرضه لازم است که در راستای فرهنگ‌سازی دراین‌خصوص اهتمام ورزند.
در نهایت بایستی به این نکته توجه داشته باشیم به حوزه‌ی تخصصی و بااهمیت بهداشت دهان و دندان و دندان‌پزشکی فقط به دید یک صنعت یا یک رشته‌ی حوزه‌ی سلامت ننگریم و دید خویش را وسیع‌تر نموده و از تمامی ظرفیت‌ها بهره‌مند شویم. مخاطبان بایستی از وجوهات مختلفی با این صنعت درگیر باشند و سطح رابطه‌ی گسترده‌تری را با درمانگر خود احساس کنند؛ گویی درمانگر به ملجایی برای مخاطب تبدیل شده. برای واضح‌تر شدن بحث مثالی از دوران کرونا می‌آوریم:
در دوره‌ی کرونا از همان ابتدا عبارت ((مدافعان سلامت)) به کادر درمان کشور اختصاص داده شد و شان و منزلت ایشان چندین پله ارتقا یافت. مخاطبی که تا پیش‌ازاین با محتواهایی همچون سریال ((در حاشیه)) که در نقد مستقیم کادر درمان بود همراهی و همذات پنداری می‌کرد، حال هوادار و مدافع ایشان شده بود.
ویژگی‌های بارز مخاطب دندان‌پزشکان:
بیایید اندکی از اصول رسمی و سیستماتیک و تعصبات فاصله بگیریم! از دید مخاطبی که هیچ سررشته‌ای از تخصص دندان‌پزشکی و جزئیات آن ندارد به ماجرا نگاه کنیم؛ کاملاً ساده کاملاً بی‌آلایش.
تصور کنید شما هم مثل اکثریت مخاطبان ذهنیت جالبی نسبت به دندان‌پزشکی ندارید و حالا چند روزی است درد دندان امانتان را بریده و مجبورتان کرده که سری به کلینیک دندان‌پزشکی بزنید. اولین اقدامی که می‌کنید چیست؟ در این‌گونه مواقع اگر شخص خود پیش‌زمینه‌ای نداشته باشد و پزشک یا دندان‌پزشکی مدنظر نداشته باشد شروع به جست‌وجو از سایت‌ها، اپ‌ها و اطرافیان می‌کند تا با استفاده از نظر سایرین و بررسی تجربه‌ی ایشان از درمانگر مدنظر، دندان‌پزشک مطلوب خود را بیابد.
اصلی‌ترین معیارهای اکثر مخاطبان (به‌صورت کلی) المان‌های زیر است:
1. هزینه‌ی مناسب
2. مهارت و تخصص بالای دندان‌پزشک
3. انجام درمان با کمترین میزان درد و ناراحتی
4. مواد باکیفیت
5. بهداشت کافی محیط
اولویت هر یک از موارد بالا برای هر مخاطب متفاوت است.
پس از یافتن درمانگر مناسب و گرفتن وقت ویزیت، مخاطب پا به کلینیک می‌گذارد و با چند المان که در تمامی کلینیک‌ها مشترک است مواجه می‌شود:
1. صدای مته‌ها و تجهیزات مختلف درمان
2. یونیت دندان‌پزشکی
3. چراغ یونیت
4. وسایل مکمل موردنیاز
5. سالن انتظار
6. تصاویر دندان‌های زیبا از مدل‌هایی که اکثرا ایرانی نیستند
به‌صورت کلی چیزی برای حس بد گرفتن وجود ندارد اما چند المان می‌تواند به احساس ترس مخاطب بیفزاید: صداها و چراغ یونیت؛ حال چرا؟
صداها اولین و اصلی‌ترین عامل دافعه است درست مشابه صدای دستگاه سی‌تی‌اسکن که همیشه برای مخاطبان در سنین مختلف رعب‌آور است. راهکار ساده و کلیدی آن گم‌کردن صدای دستگاه‌هاست. حتماً در کلینیک خود از موسیقی‌های آرام‌بخش بی‌کلام استفاده کنید و بلندگوها را به‌صورت بعد دار جای‌گذاری کنید؛ طوری که با صدا فضاسازی کنید.
چراغ یونیت نیز مانند صداها باید گم شود. نورپردازی لطیف و پرکننده یکی از مباحث بسیار مهم است که معمولاً نادیده گرفته می‌شود و اکثر کلینیک‌ها زیادی روشن یا زیادی تاریک هستند. همچنین به رنگ نورهای مورداستفاده و تناسب آنها با رنگ فضا به‌شدت توجه داشته باشید. کمتر از نورهای زرد که چشم را آزار می‌دهد استفاده کنید. از وسایل نوری فانتزی و آرام‌بخشی همچون آباژورهای فانتزی و علی‌الخصوص شمع استفاده کنید.
در نهایت برای فضاسازی می‌تواند از رایحه‌درمانی هم استفاده کرده و با استفاده از دستگاه بخور یا عود یا سایر خوش‌بوکننده‌ها، رایحه‌ی ملایمی را در کلینیک پخش کنید. مراقب باشید از رایحه‌های تند و زننده استفاده نکنید و میزان پرکنندگی را زیاد نکنید؛ چون ممکن است برخی از بیماران حساسیت یا مشکل تنفسی داشته باشند.
برگردیم به ادامه‌ی روند درمان. مخاطب روی یونیت نشسته و منتظر شماست تا او را معاینه و سپس مداوا کنید. او در طی این مدت با چه چیزی می‌تواند سرگرم باشد؟ مسلماً می‌گویید هیچ باید منتظر باشد تا کارش تمام شود. درصورتی‌که همین‌جا نقطه‌ی مهم اشکال است.
وقتی سر مخاطب (خصوصاً کودکان) را گرم نکنید او تمام توجه و تمرکز خود را معطوف به درد و اقدامات شما بالای سرش می‌کند؛ این دقیقاً همان چیزی است که ما نمی‌خواهیم. اتاق درمان شما و تیررس مخاطب باید پر از المان‌های جذاب بصری باشد. ساده‌ترین اقدام قراردادن یک نمایشگر مثل تلویزیون در دیوار مقابل بیمار است اما راهکارهای خلاقه‌ی بسیاری برای این منظور وجود دارد. چشم‌های بیمار مدام باید فضا را جست‌وجو کند تا حس امنیت کند و با موقعیت احساس نزدیکی کند؛ پس او را با المان‌های آرام‌بخش، آرام کنید.
برگردیم به صدا. بی شک روی یونیت صدای دستگاه‌های شما بالاتر از صدای موسیقی در حال پخش است؛ پس بی شک موزیک برای این موقعیت کافی نیست. از صدای خودتان بهره‌مند شوید! با مخاطب خود حرف بزنید. باید هم‌زمان شخصیت شناس قهاری شوید! حواس او را پرت کنید راجع به موضوعات پرتی بپرسید و حرف بزنید، البته مسلماً باید سوالاتی بپرسید که بتواند با علامت چشم‌ها و سر جواب بدهد!! بسیاری از دندان‌پزشکان در این وهله می‌گویند حرف‌زدن باعث می‌شود تمرکزمان از کار منحرف شود یا بیمار تصور کند با حواس کامل به کارش معطوف نشدیم. این موضوع به مهارت شما برمی‌گردد، به حالات و زبان صورت و خصوصاً چشم‌های شما. اگر بتوانید هم‌زمان چند عمل را با هم انجام دهید و در همه بهترین باشید قطعاً مخاطب برای نشستن روی یونیت کلینیک شما سرودست می‌شکاند!
لازم به ذکر است همان‌طور که مطرح شد بایستی شرایط و طرف مقابل را بسنجید. گاهی حرف‌زدن کار را خراب‌تر می‌کند و فرد مایل است در سکوت به کار او رسیدگی کنید؛ پس تلاش کنید موقعیت را طوری طراحی کنید که ابتدا موضع بیمارتان روشن شود.
در نهایت و پس از انجام درمان کار را رها نکنید و بیمار را به حال خود وانگذارید. اکثر دندان‌پزشکان درگیر این مشکل هستند و بلافاصله بعد از انجام کار از جای خود بلند می‌شوند، ماسک و دستکش و گان خود را دور انداخته و مشغول کارهای شخصی می‌شوند؛ نهایتاً با حرکت سر یا صدازدن دستیار می‌خواهند ادامه‌ی کارهای بیمار را به عهده بگیرد! درست است شما دندان‌پزشکید و نباید به‌جای دستیار خود به بیمار رسیدگی کنید اما بیمار پیش از رسیدگی جسمی، به حمایت معنوی شما نیاز دارد. یک الی دو دقیقه کنار او بمانید به او دستمال تعارف کنید. از او بپرسید چیزی نیاز دارد یا نه؟ حالش را جویا شوید. تصور کنید او یکی از بستگان شماست و حال شما همراه او هستید نه درمانگر او.
ارائه‌ی ((حال خوب)) را هیچ‌وقت از یاد نبرید.
راه‌های افزایش مخاطب:
تا اینجا به موارد متعددی اشاره کردیم که می‌تواند در نهایت شما را به این هدف، یعنی افزایش مخاطب برساند. حال بگذارید صادق باشیم و برای ادامه‌ی مسیر اندکی به قبل برگردیم. تصور کنیم شما تازه قصد دارید کلینیک خود را تاسیس کنید. چه مواردی را مدنظر قرار می‌دهید؟
سوالاتی که باید قبل از افتتاح یک کلینیک به آن پاسخ دهید:
• چرا مخاطب باید به ما مراجعه کند؟
• چه نیازهایی در ایشان هست؟ لازم به ذکر است هر نیازی به نسبت تلاشی که هرکس حاضر است به‌منظور ارضای آن انجام دهد اندازه گرفته شود.
• خدمات ما با کدام نیاز ایشان در ارتباط است؟
• خدمات ما با کدام نیازهای ایشان متعارض است؟
• خدمات ما چه جایگاهی در فرهنگ مخاطب دارد؟ آیا مخالف ارزش‌های او نیست؟
• در حال حاضر چه کلینیک‌های مشابهی فعال هستند و تمایز ما چیست؟
• نقاط ضعف و قوت رقبا چیست؟
• SWOT ما چیست؟
• کلینیک ما چه مفاهیمی را در ذهن مخاطب تداعی می‌کند؟
• ما چه‌قدر برای مخاطب سرگرم‌کننده هستیم؟
• ما چه‌قدر به داشته‌های مخاطب اضافه می‌کنیم؟
همان‌طور که می‌بینید موفقیت شما در گرو جذب و نگه‌داری از مخاطب است. شناخت او بسیار مهم و عمل‌کردن طبق خواست او عامل بقای شماست؛ پس لازم است بیشتر با مفاهیم مخاطب‌شناسی آشنا شوید و تلاش کنید همه‌جانبه موضوع را بررسی کنید.
در ادامه به راهکارهایی جهت جذب و ماندگاری مخاطب می‌پردازیم.
چگونه در ذهن مخاطب ماندگار شویم؟
جمله‌ای کلیدی میان اهالی رسانه و تجار وجود دارد و آن این است: ((مخاطب یعنی درآمد)). رسانه‌ها در سراسر دنیا تلاش می‌کنند با استفاده از شیوه‌های گوناگون تا جایی که در توان دارند حجم مخاطبان خود را افزایش دهند؛ چرا که با افزایش حجم مخاطبان علاوه بر کسب قدرت بیشتر، می‌توانند با استفاده از شیوه‌های گوناگون از جمله دریافت سفارش‌های تبلیغاتی کسب درآمد کنند.
متقاعدسازی:
یکی از مقولاتی که در مخاطب‌شناسی برای تاثیر گذاری روی ذهن مخاطبان از آن بهره می‌برند؛ متقاعدسازی است. این مقوله فرایندی و چندبخشی بوده و هدفش تغییر در اعتقادات، نگرش‌ها، ارزش‌ها و اولویت‌های مخاطبان است. هر فرد بر اساس ساخت‌های ذهنی و احساسات خویش، به دیدگاه خاصی نسبت به پیرامون خود می‌رسد. برای اینکه بتوان مخاطب را متقاعد ساخت، توجه داشتن به یک معیار یا هدف مشخص و نیز تلاش برای رسیدن به آن هدف از نکات مهم است که باید موردتوجه قرار گیرد.
درنظرگرفتن میزانی از آزادی برای مخاطب نیز در این جریان ضروری است. اگر مخاطب حس کند که ما برای او حق انتخابی قائل نیستیم و قصد تحمیل عقاید خود را داریم، متقاعد نخواهد شد. نوع و شکل ارتباط با وی نیز بسیار در این روند موثر است. پس تلاش کنید خیلی اصولی مخاطب را در تبلیغات و معرفی خود قانع کنید که می‌تواند به شما اعتماد کند.
مخاطب عام؛ نشان عدم شناخت عمیق مخاطب:
اصلی‌ترین اشکال و مانعی که صاحبین کسب‌وکار، اهالی رسانه، کادر درمان و…. دچارش می‌شوند و همین موضوع باعث شده است بر خلاف تصور و برنامه‌ریزی‌های فراوان، بسیاری از تصمیمات ایشان موردتوجه و علاقه‌ی مخاطب قرار نگیرد یا حتی معکوس جواب دهد؛ این است با عنوانی به اسم ((مخاطب عام)) پیش می‌روند. به گمان این هستند که با عنوان مخاطب عام تعداد مخاطب بیشتری جذب کنند؛ در حالیه اساس این‌گونه خطاب‌کردن مخاطب کاملاً اشتباه است.
فرض کنید یک بیمار شما دختر ۷ساله است که در شهری کلان زندگی می‌کند و بیمار دیگر پیرمردی ۷۰ساله که فقط چند بار روی دنیای مدرن را دیده. آیا این دو یکی هستند؟!
بخش دیگر ماجرا این است که وقتی اولویتی برای مخاطبان هدف وجود نداشته باشد، مسلماً هرگونه طرح‌ریزی و ایده‌پردازی نیز بیهوده می‌نماید. این درست شبیه این است که خیاطی قصد دوخت لباسی را دارد اما نمی‌داند برای چه کسی؟ مرد یا زن؟ کودک یا بزرگسال؟ و… .
پس در یک‌کلام مخاطب خود را بشناسید و سپس آنها را دسته‌بندی و اولویت‌بندی کنید.
چگونه بر مخاطب اثر بگذاریم؟
یکی از روش‌های فرایندی که پرکاربرد هم هست، بدین شرح می‌باشد:
1. احساس نیاز به تغییر را در مخاطب ایجاد یا بیدار کنیم.
2. نیاز مخاطب را تعیین و مشخص نماییم.
3. با مخاطب مرتبط شویم.
4. ایجاد انگیزه برای تغییر در نگرش مخاطب کنیم.
5. تلاش برای پایدار و ثابت نگاه‌داشتن این تغییرات کنیم.
موفق باشید.
نویسنده: عطیه بابایی