بیماری های مقاربتی :
بیماری های مقاربتی چه بیماری هایی هستند؟
به طور کلی به بیماری هایی که از طریق روابط جنسی اعم از واژینال، مقعدی یا دهانی از فردی به فرد دیگر قابل انتقال است گفته می شود.
بیماری های مقاربتی مردان:
بیماری های مقاربتی مردان به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:
- زخم و جراحت
- التهاب مجاری ادراری
- سیستماتیک
بسیاری از بیماری های مردان پنهان است یا علائم آن به سرعت بروز پیدا نمی کند. متاسفانه اکثر مردان توجه چندانی به چکاب های اورولوژی خود ندارند، حتی بسیاری نمی دانند در حقیقت اورولوژیست متخصص مردان و بیماری های مرتبط با ایشان است. بر این اساس نیاز است تا سطح آگاهی خویش را در خصوص سلامت جنسی بالا ببریم.
لازم به ذکر است مردانی که با همجنسان خود ارتباط جنسی دارند یا دگر باشان، بایستی چکاب های مداوم داشته باشند؛ چرا که وجود ارتباط مقعدی، ماهیتاً آلودگی های زیادی منتقل می کند.
بیماری های مقاربتی زنان :
بیماری های مقاربتی زنان بیشتر در ناحیه ی تناسلی خصوصا واژن اتفاق می افتد؛ اما با توجه به حساسیت بیشتر اندام های جنسی زنان به نسبت مردان و همین طور موضوع بارداری در ایشان، اندام ها و بافت های جنسی بیشتر درگیر بوده و مسلما حفظ سلامت جنسی برای بانوان اهمیت بیشتری دارد.
جالب است بدانید که بسیاری از آسیب ها و ناهنجاری های جنسی در بانوان منشا جسمی نداشته و روانی اند؛ در حقیقت با توجه به سیستم جنسی و ارگاسم (ارضا) پیچیده ی بانوان، بیماری هایی همچون واژینیموس کاملاً با شرایط روانی زنان در ارتباط اند.
انواع این بیماری ها کدام اند؟
عوامل انتقال این بیماری ها می تواند ویروس، باکتری یا قارچ باشد. برخی از آنها از راه پوست برخی دیگر از طریق خون، مایع منیو ترشحات واژن منتقل می شود. به همین علت انواع گوناگونی دارند که شامل موارد زیر است:
1. تبخال دستگاه تناسلی
HSV یا herpes simples virus نوعی از بیماری مقاربتی است که از طریق زخم روی پوست منتقل می شود. عامل انتقال در این بیماری ویروس هرپس سیمپلکس است.
نشانه های بیماری:
- تاول و زخم در ناحیه تناسلی و مقعد
- درد و سوزش هنگام ادرار
- درد در ناحیه تناسلی،کشاله ران و باسن
2. زگیل تناسلی(HPV)
یکی از انواع بیماری های مقاربتی بدون علامت است که در برخی موارد ممکن است با بروز نشانه هایی مانند زخمهای کوچک خوشه ای همراه باشد.
برخی نشانه های دیگر این بیماری:
- خارش و تورم ناحیه تناسلی
- خونریزی حین مقاربت ( درمان نشدن این بیماری میتواند منجر به سرطان دهانه رحم در زنان شود )
3.سوزاک
این بیماری باکتریایی میتواند علاوه بر دستگاه تناسلی، مقعد،دهان و حتی چشم را نیز درگیر کند. علائم معمولا طی ده روز بعد از آلوده شدن بروز می کند اما ممکن است ماه ها نیز در بدن به صورت نهفته باقی بماند و بدون علامت باشد.
علائم :
- ترشحات غلیظ و سفید یا ترشحات خونی از دستگاه تناسلی
- خارش مقعد
- درد و سوزش هنگام ادرار
- متورم و دردناک شدن بیضه ها
- نامنظم شدت عادت ماهیانه یا خونریزی شدید
4. سفیلیس
این بیماری نیز توسط باکتری می تواند علاوه بر دستگاه تناسلی،دهان و حتی قلب و ریه را نیز آلوده کند. این بیماری از یک زخم کوچک شروع می شود و سپس پیشرفت می کند. سایر علائم عبارتند از:
- تب
- تورم غذذ لنفاوی
- بثورات پوستی قرمز روی دست و پا و خارش آنها
- پیشرفت این بیماری میتواند منجر به آسیب به اعضای داخلی بدن،از دست دادن هوشیاری،کوری،فلج شدن و حتی زوال عقل منجر شود.
5. هپاتیت
هپاتیت در دسته بیماری های ویروسی قرار می گیرد که می تواند منجر به آسیب و التهاب بافت کبد شود. فرد مبتلا به این بیماری میتواند به سرعت شریک جنسی خود را بیمار کند چون عامل بیماری از طریق خون و مایع منی قابل انتقال است. نشانه های این بیماری به سرعت ظاهر نشده و حتی می تواند تا سالها خاموش بماند.
علائم:
- زردی پوست یا چشم
- ادرار تیره
- حالت تهوع
- شکم درد
6. ایدز
ویروس HIV عامل این بیماری است. این ویروس یه محض مبتلا نمودن قابلیت انتقال دارد.
- علائم اولیه
- تب و لرز
- بثورات پوستی
- حالت تهوع
- گلودرد
- تورم غدد لنفاوی
- ناراحتی معده
- عفونتهای واژن و دهان
7. تریکومونیازیس
عامل این بیماری یک انگل تک سلولی است. این بیماری می تواند یک ماه در بدن خاموش بماند که اغلب در مردان بدون علامت است.
- علائم
- ترشحات سفید یا سبز از واژن
- بوی بد،خارش و سوزش واژن
- درد و خارش و ترشحات آلت تناسلی مردانه
- درد هنگام ادرار و مقاربت
8. شپش عانه
این انگل به موهای ناحیه شرمگاهی متصل می شود و قابل انتقال به موهای دیگر نقاط بدن را دارد که قابل مشاهده نیست. پس این انگل تنها از طریق تماس جنسی قابل انتقال نیست بلکه از طریق تماس با پوست ناحیه تناسلی و یا حوله خیس هم قابل سرایت است.
علائم
- خارش شدید
- احساس تب
- آبریزش بینی یا تحریک و حساسیت در ناحیه ی تنفسی
- وجود تخم های ریز روی موهای ناحیه ی شرمگاهی
9. گال
عامل این بیماری یک کنه ریز است که در پوست فرو رفته و تخم گذاری می کند. رابطه جنسی از طریق پوست می تواند آن را انتقال دهد.
علائم
- بثورات در ناحیه تناسلی و سایر قسمتهای بدن
- خارش شدید بثورات
راه های پیشگیری از بیماری های مقاربتی چگونه است؟
رابطه جنسی محافظت نشده شایع ترین عامل انتقال این بیماری هاست. منظور از محافظت نشده، رابطه های جنسی متعدد با افراد مختلف و همین طور عدم استفاده از کاندوم و سایر لوازم و اقدامات بهداشتی است. در بیماری هایی که از طریق مایع منی و ترشحات واژینال قابل انتقال است استفاده از کاندوم های مردانه، زنانه و دهانیمی تواند موثر باشد اما در بیماری هایی که از طریق پوست منتقل میشوند باید به موارد زیر توجه ویژه داشت:
- توجه به نشانه های بیماری هرچند کوچک باشد
- واکسیناسیون (واکسن هپاتیت آ و ب و واکسن گارداسیل جهت جلوگیری از ابتلا به زگیل تناسلی)
- غربالگری بیماری های مقاربتی در افراد فعال جنسی (آزمایش خون، ادرار و بررسی دهانه رحم)
- رعایت نکات بهداشتی قبل از رابطه جنسی
- اصلاح موهای زائد ناحیه تناسلی
- شستن ناحیه تناسلی قبل و بعد از رابطه جنسی می تواند در حذف عوامل بیماری زا موثر باشد.
- تست STD برای تشخیص اینگونه بیماری ها
Sexually transmitted diseases یا به اختصار STD که توسط پزشک برای فرد تجویز می شود می تواند به تشخیص بیماری های مقاربتیکمک کند. اهمیت تشخیص اینگونه بیماری ها برای خانم های باردار دوچندان است؛ زیرا که این عفونت ها می تواند اثر مستقیم بر سلامت جنین داشته باشد.
تست های STD یک آزمایش خاص نیست بلکه به مجموعه ای از آزمایش های خون، ادرار و… گفته می شود که برای تشخیص بیماری های مقاربتی استفاده می شود.
انواع بیماری های مقاربتی که با آزمایش تشخیص داده می شوند:
- تست هپاتیت ب و سی
جهت تشخیص این دو نوع بیماری پزشک آزمایش خون تجویز میکند.
- تست ایدز
برای تایید ابتلا به این بیماری آزمایش خون ضروری است گرچه برخی آزمایشگاه ها از تست مایعات دهانی نیز استفاده می کنند. دوره نهفتگی این بیماری می تواند طولانی باشد؛ به طوری که تشخیص آن با تست از شش هفته تا سه ماه زمان لازم دارد.
- تست کلامیدیا و سوزاک
آزمایش کشت ادرار و نمونه گیری با سواپ می تواند ابتلا به این بیماری را مشخص کند. نتیجه این آزمایش معمولا طی یک هفته مشخص خواهد شد.
- تست سفیلیس
معمولا برای تشخیص این بیماری از آزمایش خون کمک گرفته میشود.
تست میکروسکوپ دارک فیلد هم راه دیگری است. اگر پزشک نسبت به زخم بیمار مشکوک شود این تست را برای تشخیص سفیلیس تجویز می کند. بدین صورت که پزشک خراشی روی زخم بیمار ایجاد می کند و پس از برداشتن مقداری از آن به کمک میکروسکوپ، میدان تاریک زخم را بررسی می کند.
- تست تریکومونیازیس
این تست به کمک سواب از ترشحات واژن زنان فعال از نظر جنسی نمونه برداری کرده و نتیجه را در همان روز مشخص می کند. علاوه بر آن آزمایش خون و ادرار نیز برای تشخیص این بیماری رایج است.
- تست HPV
تشخیص آن در زنان راحت تر است. زنان برای تشخیص آن نیاز است که آزمایش پاپ اسمیر انجام دهند. مدت جواب دهی این تست از یک تا سه هفته زمان می برد. در این تست متخصص از دهانه ی واژن نمونه برداری انجام می دهد و غربالگری را به انجام می رساند.
- تست هرپس یا تبخال
درصورت داشتن علائم این بیماری پزشک آزمایش کشت خون و نمونه گیری سواب را برای تشخیص این بیماری تجویز می کند.
نکاتی درباره بهداشت جنسی:
یقینا رعایت بهداشت جنسی می تواند خطر ابتلا به اینگونه بیماری ها را تا حد زیادی کاهش دهد. پس رعایت این نکات ضروری به نظر میرسد:
- استفاده از کاندوم
- استفاده از ژل های مخصوص بانوان و آقایان یا شستن واژن با شوینده ملایم و آب ولرم
- انجام چکاب های واژینال زیر نظر متخصص زنان
- انجام چکاب های اورولوژی زیر نظر اورولوژیست
- انجام آزمایش های دوره ای برای تشخیص بیماری های مقاربتی
- پرهیز از رابطه جنسی در دوران قاعدگی
- پرهیز از دوش واژینال
- نوشیدن آب کافی
- پوشیدن لباس زیر آزاد، گشاد و ترجیحا نخی
- استفاده از خوش بو کننده و ضد عفونی کننده های طبیعی (البته بر اساس طبع و مزاج هر فرد) مانند گلاب
- عدم استفاده از خوشبو کننده های شیمیایی غیر استاندارد
- استفاده کافی از ویتامین ها و املاح معدنی
- استفاده از میوه ها و سبزیجات تازه
- اصلاح مداوم با لوازم کاملا بهداشتی، ترجیحا یک بار مصرف یا لیزر در مراکز معتبر برای اصلاح موهای زائد نواحی تناسلی
- تعویض روزانه یا یک روز در میان لباس های زیر
- شستن کامل و دقیق لباس های زیر و ترجیحا پس از آن جوشاندن آنها با موادی همچون سرکه، اتو کردن آنها با درجه ی زیاد، پهن کردن آنها در مقابل آفتاب مستقیم در هوای آزاد و…
-
استفاده از شامپوهایی که PH خیلی پایین یا خیلی بالایی ندارند
- بعد از استحمام یا اجابت مزاج (دفع مدفوع یا ادرار) شستشو ناحیه ی تناسلی به صورت کامل و پس از آن خشک کردن کامل ناحیه ی تناسلی با دستمال های یکبار مصرف و ضخیم (دستمال های نازک کاغذی باعث حساسیت یا جا ماندن ریزه های آن ها در جداره های ناحیه ی تناسلی می شوند همچنین آب گیری کافی ندارند)
- شستشوی لباس های زیر جدای از سایر البسه (خصوصا جوراب ها)
- استفاده از نوار بهداشتی های با کیفیت و تعویض روزانه ی آنها
- عدم استفاده از انواع صابون ها، شامپو های بچه، شامپوهای بدن و… که مناسب پوست فرد نیست
- عدم افراط در استفاده از شوینده ها و پرهیز از وسواس در شستشوی ناحیه ی تناسلی خصوصا واژن
- عدم استحمام طولانی خصوصا با آب داغ یا خیلی سرد
- پرهیز از استفاده از اشیای خارجی مثل لیف، به جز برای ناحیه ی بیرونی در شستشوی ناحیه ی تناسلی
- شستشوی رختخواب و لباس های خواب حداقل هفته ای یک بار به صورت کامل
- نظافت کامل محیط اتاق خواب یا محیط هایی که رابطه ی جنسی در آن برقرار می شود
- عدم استفاده از الکل و محلول های آغشته به آن در ناحیه ی تناسلی
- ادرار کردن بعد از رابطه ی جنسی
راه های خانگی و گیاهی برای حفظ سلامت جنسی:
استفاده از روش های طب سنتی برای پیشگیری و درمان بیماری های مقاربتی بسیار مطلوب و راحت هستند اما به شرطی که ترجیحا زیر نظر متخصص طب سنتی و از طرفی با تست کردن روی بدن هر فرد انجام پذیرد. ممکن است داروی گیاهی مورد استفاده یا راه های مراقبتی و سلامتی گیاهی که برای یک فرد مناسب بوده برای دیگری مضر باشد؛ پس با دقت و احتیاط از آنها استفاده کنید. از جمله گیاهانی که به سلامت جنسی کمک می کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
امیدواریم این مطالب برای شما مفید بوده باشد. ما در آپاماطب قصد داریم در بخش های مختلف، در حوزه ی ارتقا و بهبود سلامت شما عزیزان به صورت کاربردی و به زبان ساده محتوا تهیه کنیم؛ باشد که مورد پسند شما قرار گیرد.
نویسندگان : اسما حیدری ، عطیه بابایی
نقاش : محدثه موقرزاده